99 – Trauma

Bruno (psycholoog): …Vandaag – zoals ik jullie heb beloofd – gaan we het hebben over het trauma.
Trauma is een elastische term. Die je zo maar voor alles kan gebruiken wat psychische nood betreft. Maar wij gaan hier het trauma bekijken, als gevolg van een constante blootstelling aan toxisch narcisme.

Nu…
Wat is het trauma – hoe toont het zich?
Trauma doorbreekt het beschermende schild dat door het psychische weefsel word gevormd. Dat is zichtbaar in het lichaam. Trauma wordt vastgelegd in het lichaam en heeft vanaf daar een directe invloed op het mentale staat van ons leven.
Relaties kunnen erdoor worden vernietigd. De persoonlijke perceptie wordt erdoor gevormd.
Ons symboliserend vermogen wordt door trauma gewoonweg kapot gemaakt
Trauma is psychisch onverwerkbaar
Trauma is tegelijk essentieel voor de persoonlijkheidsvorming en tegelijk een te veel
Een trauma is niet te verwerken – het is onderkend en onbegrepen. Trauma maakt een essencieel bestanddeel uit van je persoonlijk verhaal. Je bet dat. Je bent het trauma. Je bent de geschiedenis van je eigen trauma.

(stilte – Bruno kijkt naar iedereen afzonderlijk, zonder dat zijn blik blijft hangen bij iemand)
Wel… Hoe wordt dit nu therapeutisch behandeld?
Er zijn twee belangrijke luiken aan deze behandeling; dat is wat we noemen
“de-sensitisation”: Verminderen negatieve emotionele lading.
En “reprocessing”: Verwerken van de traumatische ervaringen in een levensverhaal.

Je zou dus kunnen zeggen : één – contact maken met het trauma – het tot jou laten komen – je in die emoties verliezen -even de chaos in durven gaan – begeleid door een therapeut – en dan twee: die traumatische ervaring tot spinnen tot een eigen verhaal. Het trauma tot een vorm te brengen waarmee je verder kan leven.

De kenmerken van het trauma laten zich zien als:
– Hopeloosheid
– Iedere band die verbroken geraakt
– Betekenis verdwijnt
– Het voortdurende gevoel van gevangen te zitten – niet weg te kunnen
– Een verlies van vertrouwen
– Vooral schaamte
– en wat ik ook moet vermelden is defensieve robotisering

In het lichaam: veelal verlammingen van allerlei aard ) die dus zuiver pychisch kunnen zijn.

– Seksuele ervaringen kunnen zeker traumatisch zijn wanneer die voor het kind niet als seksueel worden herkend. “Posterioriteit” noemen we dat – het verzet tegen de herinnering dat misbruik. En dat kan zich tonen in allerlei seksuele hysterische symptomen
– Fixatie op een traumatisch gebeuren: Het herhalen in de droom bijvoorbeeld. Op verschillende manieren teruggaan naar een zeker verleden.

Een trauma dringt zich op. Kan voor onwillekeurige herhalen zorgen. Een zekere herhalingsdwang …Een soort van “Replay” als poging het trauma in te schakelen.
– Het lustprincipe kan maar bevrijdt worden – bemeesterd worden – door actieve participatie.
– Het trauma kan ook zorgen voor een verstoorde tijdsbeleving. Zelfs doodsdriften heb ik zien optreden.
Bij trauma is het “Ik” hulpeloos en over-geëxciteerd. Het wordt verspoeld door dramatische angst
Een trauma is een te veel prikkel. Is iets overdadig zodat er ik- verlamming kan optreden.
Het Oorlogstrauma: PTSS is daarvoor heel bekend.
Trauma is telkens on-containbaar: het vormt een “gat” in het psychische structuur, “crypte” (maakt bewegingen met de handen in de lucht : “aanhalingstekens”)
Sándor Ferenczi spreekt erover :
“Trauma is een bedreiging van de identiteit van het slachtoffer
De betekenis van traumatische ervaring voor het kind in een taal van gebaren worden in het lichaam vastgelegd. Deze kunnen slechts fragmentarisch herinnerd worden, vandaar komt de herhaling.
Die tonen de verzwegen en seksueel rol van de ouders tegenover het kind. Veelal parentificatie.

Trauma veroorzaakt een verlamming van het denken. Het kind voelt zich in de steek gelaten en richt alle agressieve impulsen terug op zichzelf. Door verdriet. Of door spierspanning.
Dissociatie: eigen zwakheid, elke hulp op redding vergaat.
Een adequate reactie blijft uit – het organisme denkt zelf – het lichaam ageert alsof het los zou staan van de beheersende psyche.
Niet -doorvoeld maar automatisch reageren
Bij Sammy spraken jullie herhaaldelijk van “flauwvallen” Is eht niet? Van verlies bewustzijn? Dat kan gezien worden als het zich losmaken van de buitenwereld.
Flaouwvallen als reactie op trauma – als dissociatie; “dit ben ik niet” .- Ontsnappen aan pijn, geen verzet kunnen plegen. Want een volledig lijdzaam lichaam lijdt minder schade dan een lichaam dat zich verdedigt!
Levensmechanisme: zich voor dood houden om te overleven. Zoals Hermann Hesse dat heeft beschreven in Demian (neemt een boek uit zijn boekentas – er zit een papiertje tussen de bladeren – klapt het boek open en leest voor)
Die Geschichte von Emil Sinclairs Jugend
: “Es wurde nun alles anders. Die Kindheit fiel um mich her in Trümmer. Die Eltern sahen mich mit einer gewissen Verlegenheit an. Die Schwestern waren mir ganz fremd geworden. Eine Ernüchterung verfälschte und verblaßte mir die gewohnten Gefühle und Freuden, der Garten war ohne Duft, der Wald lockte nicht, die Welt stand um mich her wie ein Ausverkauf alter Sachen, fad und reizlos, die Bücher waren Papier, die Musik war ein Geräusch. So fällt um einen herbstlichen Baum her das Laub, er fühlt es nicht, Regen rinnt an ihm herab, oder Sonne, oder Frost, und in ihm zieht das Leben sich langsam ins Engste und Innerste zurück. Er stirbt nicht. Er wartet.”
(stilte – kijkt rond)

Zo zouden we ook kunnen zeggen dat zelfmoord de preventieve kan worden voor verdediging
Dissociatie kan bestaan in identificatie met de agressor: De getraumatiseerde vervangt de eigen ervaring door die van de dader. Het kind onderwerpt zich aan de dader en heeft met zichzelf geen voeling meer maar identificeert zich met de ander – met de dader.
Het bevredigt de dader, en kent hem en beschermt zich daarvoor voor hem.
Ja – zo kunnen we dat zeggen – Trauma beschermt zich door identificatie met de dader
Overlevingskansen vergroten nemalijk door de identificatie met de dader – Dat staat ook bekend als het Stockholm syndroom.
Het getraumatiseerde kind gaat aan zichzelf twijfelen – Eigenlijk zijn er dus twee agressors: de dader en het getraumatiseerde kind tegenover zichzelf.
De dader en de omgeving ontkent – daardoor is het kind is verward. Twijfelt aan zichzelf en is eenzaam.
– Versplintering van de persoonlijkheid: bescherming tegen trauma. Fragmentatie. Splitsing, versplintering van de persoonlijkheid. Dat is een zeer kenmerkend gegeven bij getraumatizeerde mensen. Meestal is ghet het eerste wat de omgeving na een tijdje zal opmerken. Niet geod te weten wat ze aan de getraumatiseerde hebben. Ze weten niet goed wie hij is. De omgeving krijgt van hem de indruk alsof ze die nooit geod kennen. Een vreemde, eigenaardige, iemand waar je soms versteld van kan staan, iemand met onverwachtte reacties.
(stopt even, kijkt naar zijn nota’s)

Het gekwetste kind hunkert naar redding. Het wil het stuk van van voor het trauma behouden – wil kind blijven – De volwasenen zoekt een beetje om het kind te kunnen blijven die het voor het trauma was. Hij splits zich af van daarna. Er si een vlucht voorwaarts, de getraumatiseerde reageert voorbarig, hoogsensitief, intelligent, reageert intellectueel uit angst – hij reageert niet lijfelijk, on-zelf zou je kunenn zeggen.

Het inzicht en de identificatie in de dader maakt de patient te gewillig.

Gratificeren van de agressor – noemen we dat – wat er overblijft van de persoonlijkheid handelt robot-matig.

(kijkt op zijn nota’s)
Polytrauma – Het optimaal leven is niet meer mogelijk, nooit veilig, voortdurend wantrouwen, gaat geen stabiele relaties aan.
Ziet overal potentiele daders – verplaatst zich in de ogen van anderen
-Actie: hypo-manie: emoties loskoppelen.
-Seks kan tot stilstand komen of net omgekeerd.
– Ook perversie kan gezien worden als reactie op trauma
– Destructief tegenover het Ik – splits het ik en het lichaam
Stilzwijgen kan het verzwijgen van de agressor zijn

Maar internalisering van de therapeutische reactie is helend. maar daar zullen we het dan een andere keer over hebben (kijkt rond, glimlacht) Ik denk dat ik jullie…dat jullie vor vandaag wel genoeg op jullie bord hebben gehad, maar volgede keer kom ik met het goede nieuws : met het therapeutisch heel verhaal!

Ik zou hierbij willen sluiten – tenzij er nog vragen zijn? (kijkt rond) Dan wens ik jullie nog een goede avond en tot de volgende keer!

(VHS-film stopt – geluid piept – het scherm is gevuld met elektronische sneeuw)